Brownsberg en Galibi

De eerste weken hoefde ik nog geen (weekend)diensten te doen, dus daar heb ik maar meteen goed gebruik van gemaakt. In een weekend kun je niet ver de jungle in gaan, maar er zijn ook genoeg leuke uitstapjes wat dichterbij. Het dichtst bijzijnde stukje jungle is Brownsberg, waardoor het een must is voor iedere toerist. Brownsberg is, zoals de naam al zegt, een berg gelegen aan het Brokopondomeer. Dit is een kunstmatig stuwmeer dat eigenlijk vernoemd is naar Prof. Dr. Ir. W.J. van Blommenstein, maar aangezien dat niet lekker uit te spreken is noemt iedereen dit het Brokopondomeer. Het doel van Van Blommenstein was om met dit stuwmeer elektriciteit op te wekken voor bauxiet industrie. In Suriname wordt veel bauxiet uitgegraven, de grondstof voor aluminium, dat veel gebruikt wordt in onder andere de vliegtuigbouw. Maar Suriname heeft onvoldoende elektriciteit om van bauxiet daadwerkelijk aluminium te kunnen maken. De grondstof moet dus geëxporteerd worden voor verdere verwerking. Wanneer er in het land zelf aluminium gemaakt zou kunnen worden, zou dit natuurlijk veel meer geld opleveren. Van Blommenstein heeft een stuwdam uitgetekend, om met de waterkracht deze elektriciteit op te kunnen wekken. Het stuwmeer is groter dan de provincie Utrecht geworden. Dit grondgebied was echter niet onbewoond. Talloze Indianen dorpjes zijn onder water gezet door de aanleg van de stuwdam. De bewoners en veel inheemse dieren zijn geëvacueerd naar kunstmatigere buurten, maar de gebouwen etc. hebben ze simpelweg laten staan. Duikers hebben dan ook complete dorpjes met scholen en kerkjes en al aangetroffen onder water. Dit gebied was voorheen buiten de dorpjes eigenlijk alleen bos. Die bomen hebben ze ook gewoon laten staan toen ze het gebied onder water zette. De stammen van de grootste bomen staan nog steeds overeind en steken meters boven het water uit. Dit creëert een surreëel landschap: water zover als je kunt zien, bezaaid met rechtop staande boomstammen van afgestorven bomen. Tegenwoordig is het vooral een recreatiegebied en weten de locals hoe ze met kleine bootjes veilig tussen het onderwater-bos heen kunnen varen.
Met een Surinaams half uur vertraging (we gaan om 08.30 uur echt vertrekken vanaf het Krasnapolsky, dus zorg dat je op tijd bent) rijden we in een busje richting Brownsberg. Het is altijd een verassing wie er met een georganiseerde reis meegaat, maar aangezien het allemaal bakra’s op vakantie zijn, loopt het doorgaans wel los. Wanneer ik instap herken ik al meteen een Nederlandse oudste co-assistent van de SEH van het azP. Iedereen heeft natuurlijk eenzelfde scala aan vreemde ervaring en bijzondere anekdotes. De meeste toeristen zijn stagiaires in Paramaribo en hun familie en vrienden, dus dat wisselt lekker goede verhalen uit. De Brownsberg is zo’n goed verhaal. Doordat we nu in de grote regentijd zitten is de weg omhoog een modderpoel. De helling is op plekken best stijl en de kuilen met water best diep. Een 4x4 was hier wel op zijn plaats geweest. Helaas hebben we 2 wielen met aandrijving en dan zo nodig 8 tourist-power achter de hand. Deze auto kan nooit een lang leven beschoren zijn. Evenals de rug van de chauffeur lijkt mij. Er zijn maar een aantal ervaren bestuurders die dit werk kunnen doen. We hebben dan ook een chauffeur én een gids. De chauffeur rijdt ons van Paramaribo naar de top van de Brownsberg, doet een middagdutje in de schaduw tot dat wij terug zijn van onze wandeling met de gids, en rijdt ons dan naar weer naar beneden. Bovenop de berg hebben slimmeriken een monopolie op de horeca voorzieningen. Dus we hebben naast de chauffeur en de gids ook een kok, ideaal! Dit zijn natuurlijk allemaal vriendjes en het liefst zelfs familie van elkaar. Een goede basis voor een geweldig weekend, zie de foto’s.

Galibi was mijn andere must see, zeker als voormalig WNF-Ranger. Aan de kust van de Gyanas (Gyana, Suriname en Frans Gyana) komen tussen februari en augustus zeeschildpadden aan land om ’s nachts bij vloed eieren te leggen op het strand. Dus ik had nog twee weekenden garantie op deze magnifieke beesten daadwerkelijk te zien. De paklijst bevat o.a. zonnebrandcrème, hoedje of petje, anti-muggen-spul, lange broek en shirt met lange mouwen en een poncho. Het is een natte overtocht in de brandende zon van het stadje Albina naar het natuurgebied genaamd Galibi. Nat zowel vanuit het water als door een enorme tropische regenbui die ons de hele weg achtervolgt en ons uiteindelijk inhaalt. Onderweg maken we een minder legale tussenstop in Frans Gyana. Op de vraag of we onze paspoorten bij de hand moeten houden antwoord Tio onze gids: het is weekend, dan doen de Fransen niet zo moeilijk. Omdat mijn verblijfsvisum nog niet officieel rond is, mag ik Suriname niet zomaar uit. Gelukkig krijgt Tio gelijk. Het is een bizarre overtocht: je stapt in in Zuid-Amerika en je stapt uit aan de Cote d’Azur. Ineens loop je door ruime straten, overal mooie Franse balkonnetjes, Franse kentekenplaten, baguettes ipv de Surinaamse ‘warme broden’ en alle prijzen op de markt in Euro’s. Fascinerend! We hebben de gevangenis in Saint Laurent du Maroni bezocht waar de brute Fransen al hun gevangen naartoe verscheepten. Hier doen genoeg lugubere verhalen over de rondte en allemaal nog niet eens zo lang geleden. Totdat Papillon door slimme listen en omkoperij (ja het Franse deel van de Gyanas is net zo corrupt als het Nederlandse) zich een plek op een bood naar Duivelseiland wist te bemachtigen. Deze handige jongen was onterecht ter dood veroordeeld, omdat zijn bijnaam bijzonder veel leek op die van de moordenaar Papillon Black. Deze gevangenis waar hij werd opgesloten stond bekend als onmogelijk om uit te ontsnappen en wanneer je gepakt werd tijdens een poging om weg te komen, werd er zonder pardon publiekelijk je hoofd afgehakt. Papillon wist echter bij zijn negende ontsnappingpoging uit Saint Laurent weg te komen; het grootste wonder is nog dat hij die andere acht pogingen heeft weten te overleven! Vanaf Duivelseiland heeft hij in 1944 naar Venezuela weten te vluchten. Hij is later naar Frankrijk terug gegaan, waar hij alle wanstanden aan het licht heeft gebracht en de gevangenis uiteindelijk gesloten is.
Maar we kwamen dus eigenlijk voor de zeeschildpadden, waar alle muggen bescherming te pas kwam. Tip: smeer ook je rug in met DEET… De schildpadden komen in het donker bij vloed het strand op. Dat betekende in ons geval vanaf middernacht. We zijn om 23.30 uur met een gemotoriseerde korjaal overgestoken naar het strand, waar nog zo'n twintig andere toeristen zich verzameld hadden. Al snel hadden we de sporen van een eerste schildpad gevonden. Het grootse zeedier weet zich het strand op de trekken, waar het zich een lekker plekje zoek. Vervolgens graaft ze gestaag een kuil op in het zand met haar poten die meer gemaakt zijn om mee te zwemmen dan om mee te graven. Wanneer dit gat diep genoeg is nestelt ze zich hierop en raakt ze in een soort trance en legt stuk voor stuk ruim honderd eieren. Daarna maakt ze het nest weer dicht en kan ze nog enkele nep nesten maken, om roofdieren te verwarren. Als ze klaar is hijst ze haar honderden kilo’s weer terug de zee in. Overdag wordt het strand verward door de tropische zon, waardoor de eieren uitgebroed worden. De kleine zeeschildpadjes moeten het vanaf dan alleen rooien, mamma komt niet terug voor ze. Wij hebben uiteindelijk 3 grote zeeschildpadden gezien en het hele ritueel meegemaakt van een dame geschat op een lengte van 1.7 meter. Tijdens het eieren leggen maakte ze af en toe een oergeluid, dat goed paste bij haar dinosaurus-achtige uiterlijk. En een kracht dat ze heeft in haar poten! Heel indrukwekkend. Het lijkt allemaal wel enorm inefficiënt, maar ach, no spang. Omdat deze dieren in de war raken van wit licht in het donker, mocht alleen de zaklamp van de gids aan en mochten er ook geen foto’s met flits gemaakt worden. Gelukkig was het bijna volle maan en konden we zo genoeg zien, maar die foto’s…. Zwarte vlek 1 en zwarte vlek 2. Eigenlijk best kunstzinnig dus ;)
Na een kort nachtje hebben we de volgende dag lekker rondgehangen rond ons huisje, wat gelezen, oploskoffie gedronken en gekletst over alles dat een toerist in Zuid-Amerika zoal bezig houdt. In onze groep zat een echtpaar met drie zonen van 17, 20 en 23 die op bezoek zijn bij de oudste dochter die in Paramaribo stage loopt maar nu voor het verlengen van haar visum tijdelijk het land uit is, een kunstacademie docente die opnieuw voor een maand of 4 in Paramaribo les geeft, haar zoon die haar is komen opzoeken, een tropenarts van ongeveer mijn leeftijd die momenteel op Curaçao werkt en een vriendin die bij haar op bezoek is. Lekker gevarieerd dus. En een goed gezelschap op een paar djogo’s mee te drinken ;)